W psychoterapii dokumentacja to coś więcej niż tylko formalność. Dobrze prowadzone notatki mogą stać się realnym wsparciem w procesie terapii – zarówno dla pacjenta, jak i dla samego terapeuty. Ułatwiają śledzenie zmian, porządkują wątki i pomagają planować kolejne kroki. W tym tekście podzielę się kilkoma praktycznymi wskazówkami, jak robić to skutecznie i bezpiecznie.
Notatki z sesji a notatki procesowe – co je różni?
Na początek warto rozróżnić dwa rodzaje zapisków:
- notatki z sesji – to obiektywny zapis przebiegu spotkania: co pacjent mówił, co się wydarzyło, jakie zostały podjęte ustalenia;
- notatki procesowe – to z kolei Twoje prywatne refleksje, myśli i emocje, które pojawiły się w kontakcie z pacjentem.
Oba typy są ważne, ale pełnią różne role. Notatki z sesji pomagają w porządkowaniu przebiegu terapii, natomiast procesowe służą Twojemu rozwojowi i autorefleksji. Dobrze wiedzieć, kiedy korzystasz z których i nie mieszać ich ze sobą.
Model SAPO – prosta rama do notowania
Jednym z narzędzi, które porządkuje dokumentację, jest model SAPO (ang. Subjective, Assessment, Plan, Other). To cztery pola, które pomagają uchwycić najważniejsze informacje z sesji:
1. Subiektywne doświadczenie
Tu zapisujesz, jak pacjent sam opisuje swoje uczucia i sytuację. Ważne, by oddać jego głos, a nie swoją interpretację.
Zamiast pisać: „Pacjent wydaje się lękowy”, zapisz: „Pacjent mówi, że czuje się przytłoczony nadmiarem obowiązków”.
To prosty zabieg, ale dzięki niemu notatka staje się wiernym odzwierciedleniem doświadczenia pacjenta i wzmacnia zaufanie w relacji.
2. Ocena
Tutaj możesz zebrać swoje spostrzeżenia: stan emocjonalny pacjenta, jego sposoby radzenia sobie, zmiany od poprzedniego spotkania.
Warto, żeby ta część była spójna z modelem terapeutycznym, w którym pracujesz. Dzięki temu notatki są nie tylko archiwum, ale i narzędziem do wyłapywania wzorców czy planowania interwencji.
3. Plan
To przestrzeń na zapisanie wspólnych ustaleń: strategii, technik, ćwiczeń czy zadań domowych.
Przykład: „Pacjent będzie codziennie praktykował krótką medytację uważności i podzieli się doświadczeniami w trakcie kolejnej sesji”.
Takie sformułowania pomagają w utrzymaniu jasności i odpowiedzialności po obu stronach.
4. Inne
Tutaj notujesz rzeczy praktyczne: terminy spotkań, dodatkowe źródła czy zadania dla siebie.
Może to być np.: „Sprawdzić lokalne grupy wsparcia dla osób z depresją przed następną sesją”.
Dzięki temu nic nie umknie, a Ty wchodzisz na kolejne spotkanie lepiej przygotowany.
Poufność i zgodność z przepisami
Notatki terapeutyczne to nie zwykły zeszyt – to wrażliwe dane. Ochrona prywatności pacjenta i zgodność z prawem to absolutna podstawa.
Najlepiej korzystać z bezpiecznych, certyfikowanych systemów przechowywania danych i regularnie sprawdzać, czy Twoje procedury są aktualne. Dostęp do dokumentacji powinny mieć wyłącznie osoby upoważnione.
Refleksja – Twoje drugie narzędzie
Notatki procesowe to miejsce tylko dla Ciebie. Tu możesz zapisać swoje reakcje, emocje czy pytania, jakie pojawiły się w kontakcie z pacjentem. To przestrzeń na autorefleksję, która pomaga rosnąć w roli terapeuty.
Dobrym nawykiem jest poświęcenie kilku minut po sesji, żeby je spisać. Nawet krótkie zdanie może stać się punktem wyjścia do głębszej analizy na superwizji czy w pracy własnej.
Technologia w służbie terapeuty
Dziś nie musisz już wszystkiego robić ręcznie. Istnieją narzędzia cyfrowe i programy stworzone specjalnie dla psychoterapeutów, które ułatwiają prowadzenie notatek i dbają o bezpieczeństwo danych.
Elektroniczne zapiski łatwiej zorganizować, szybko przeszukać i uporządkować. Wiele systemów oferuje gotowe szablony zgodne z najlepszymi praktykami – dzięki czemu dokumentacja staje się spójna i mniej czasochłonna.
Podsumowanie
Notatki to nie tylko administracyjny obowiązek. To narzędzie, które pomaga utrzymać jasność w pracy, wzmacnia relację z pacjentem i wspiera Twój rozwój zawodowy.
- oddzielaj notatki z sesji od procesowych,
- korzystaj z ramy, np. SAPO,
- dbaj o poufność i bezpieczeństwo danych,
- używaj notatek do autorefleksji,
- sięgaj po technologie, które ułatwią Ci pracę.
Dzięki takim praktykom Twoja dokumentacja przestaje być tylko formalnością, a staje się realnym wsparciem w procesie terapeutycznym.
Pytania do refleksji nad własną praktyką psychoterapeutyczną:
- Jakie metody dokumentacji pomagają mi lepiej zrozumieć i śledzić postępy moich pacjentów?
- Czy moje notatki oddają perspektywę pacjenta, a nie tylko moje obserwacje?
- Czy zebrane informacje dają mi jasny plan działania po każdej sesji?
- Jak dbam o poufność i zgodność moich notatek ze standardami prawnymi i etycznymi?
- W jaki sposób refleksja nad moimi notatkami pomaga mi rozwijać się zawodowo jako psychoterapeuta?
Zaciekawił Cię temat?
Odkryj nowe podejścia do dokumentacji sesji terapeutycznych i wzbogac swoją praktykę dzięki e-bookowi „Najlepsze praktyki w prowadzeniu notatek z sesji terapeutycznych”. Zainwestuj w swoje umiejętności i spraw, by Twoje notatki stały się skutecznym narzędziem w procesie terapeutycznym!

Najlepsze praktyki w prowadzeniu notatek z sesji terapeutycznych to praktyczny e-book, który oferuje psychoterapeutkom narzędzia i strategie do skutecznego prowadzenia notatek z sesji terapeutycznych. W oparciu o różnorodne techniki, takie jak model SAPO czy wizualne notatki, publikacja pomaga w organizacji i analizie informacji, a także wspiera rozwój refleksyjnych umiejętności. Dzięki ćwiczeniom i instrukcjom, czytelniczki będą mogły lepiej zrozumieć proces terapeutyczny, poprawić swoją dokumentację oraz wzbogacić praktykę o nowe, innowacyjne metody. To nieocenione źródło wiedzy dla wszystkich, które pragną rozwijać swoje umiejętności w obszarze terapii i efektywnego prowadzenia notatek.
Czytaj również:
Mit raju utraconego w psychoanalizie – jak pomaga zrozumieć psychikę pacjentów z traumą?
W pracy z osobami po traumach – zwłaszcza tych z wczesnego dzieciństwa – prędzej czy później zderzam…
Psychoanaliza jako przestrzeń przejściowa między snem a jawą
Z psychologicznego punktu widzenia sytuacja analityczna leży gdzieś pomiędzy fantazją a rzeczywistoś…
Sztuka słuchania w terapii: jak słuchać, żeby naprawdę usłyszeć?
W gabinecie terapeutycznym słuchanie to nie tylko podstawowe narzędzie pracy, ale wręcz fundament ca…
Melanie Klein: Praktyczne Wskazówki dla Psychoterapeutów z Jej Wykładów Technicznych z 1936 Roku
Melanie Klein, jedna z najbardziej wpływowych postaci w historii psychoanalizy, w 1936 roku wygłosił…
Pozycja depresyjna według Melanie Klein – kluczowy moment w rozwoju emocjonalnym
Niektóre pojęcia w psychoanalizie brzmią jakby były wzięte prosto z psychiatrycznego podręcznika. Ta…
Jak teoria poliwagalna zmienia psychoterapię somatyczną?
W psychoterapii od lat mówi się o tym, że ciało i umysł są ze sobą nierozerwalnie połączone. Ale dop…





