Moc glimmerów: Jak drobne chwile radości wspierają proces terapeutyczny -

W naszej codzienności często skupiamy się na wielkich i ważnych wydarzeniach: sukcesach, trudnościach czy też, jakiś przełomowych momentach. Jednak równie ważne – ja być może nawet ważniejsze ważniejsze – są drobne chwile radości, które mogą przynieść nam ukojenie, poczucie bezpieczeństwa i wewnętrzny spokój. Te maleńkie przebłyski, które w angielskim nazywają się „glimmers”, to małe, codzienne chwile i momenty, które pozwalają nam dostrzec coś pięknego, wzruszającego. Lub po prostu dobrego. W tym artykule przyjrzę się temu, czym są glimmery, dlaczego są istotne w pracy psychoterapeutycznej i jak można je włączyć do procesu wspierania pacjentów.

Czym są glimmery?

Glimmery to drobne, ulotne chwile, które wywołują w nas pozytywne uczucia. Mogą to być emocje takie jak np. radość, spokój, wdzięczność i poczucie bezpieczeństwa. W przeciwieństwie do wielkich życiowych wydarzeń, glimmery nie są niczym spektakularnym. Nie są też intensywne. Są często bardzo subtelne, ale ich wpływ na nasz umysł i ciało może być bardzo duży.

Przykłady? Słońce delikatnie ogrzewające twarz, uśmiech obcej osoby na ulicy, dźwięk ulubionej piosenki w radio, zapach świeżo zaparzonej kawy. Te momenty przypominają nam, że życie, mimo trudności, ma swoje małe, piękne chwile.

Dlaczego glimmery są ważne w terapii?

W kontekście psychoterapii glimmery mają ogromny potencjał. Szczególnie w pracy z pacjentami po doświadczeniu traumy, w depresji czy przeżywającymi wypalenie zawodowe. Oto kilka z powodów, dla których warto zwrócić na nie uwagę:

Regulacja układu nerwowego
Z punktu widzenia teorii poliwagalnej glimmery działają jako przeciwwaga dla negatywnych bodźców (tzw. triggerów), które aktywują w nas reakcję walki lub ucieczki. Te drobne chwile pomagają aktywować reakcję „odpoczynku i trawienia” (rest and digest), wspierając przywrócenie równowagi w autonomicznym układzie nerwowym.
Budowanie poczucia bezpieczeństwa
Pacjenci, którzy doświadczyli traumy, często żyją w stanie nieustannej czujności i pobudzeniu układu nerwowego. Glimmery mogą pomóc doświadczać tym pacjentom krótkich momentów radości i spokoju, bezpieczeństwa, które mogą się z czasem wydłużać. I być coraz bardziej dostępne.
Zwracanie uwagi na to, co pozytywne
Dla wielu pacjentów skupienie na negatywnych aspektach życia staje się automatycznym nawykiem. Uczenie się dostrzegania glimmerów to praktyka, która uczy przekierowywać uwagę na to, co daje radość i poczucie sensu.
Budowanie i wzmacnianie rezyliencji
W trudnych momentach drobne chwile radości mogą pomóc przetrwać cięższe dni. Glimmery przypominają bowiem, że nawet w bólu i smutku można znaleźć odrobinę światła.

Jak pomóc pacjentom rozpoznawać i zauważać glimmery?

Praca z glimmerami w psychoterapii nie wymaga specjalistycznych technik. Wymaga jednak uwagi i wrażliwości. Poniżej zamieściłam kilka strategii, które można wykorzystać w swojej praktyce:

1. Wprowadzenie do koncepcji glimmerów

Wielu pacjentów może nie być świadomych, że takie drobne momenty istnieją lub że mają znaczenie. Zacznij od wyjaśnienia, czym są glimmery. Możesz posłużyć się prostym przykładem:

„Wyobraź sobie, że idziesz ulicą i nagle zauważasz tęczę. Może to trwać tylko chwilę, ale w tym momencie często czujesz radość. To właśnie jest glimmer – mały, pozytywny przebłysk, który przypomina, że życie ma swoje dobre strony.”

2. Zbudowanie mapy glimmerów

Zaproponuj pacjentowi, aby stworzył listę swoich własnych glimmerów. Możesz zacząć od poszukania wspólnie kilku przykładów, a potem zachęcić, aby samodzielnie poszukał więcej. Przykłady mogą obejmować:

Słuchanie ulubionej muzyki
Obserwowanie natury (np. drzew, kwiatów, ptaków)
Smakowanie ulubionego jedzenia
Spędzanie czasu z bliskimi osobami

3. Uważność na drobne momenty

Zachęć pacjneta do praktykowania uważności w codziennym życiu. Jednym ze sposobów może być zadanie: „Przez najbliższy tydzień postaraj się codziennie zauważyć co najmniej jeden drobny moment, który sprawił ci radość. To może być coś naprawdę małego, jak zapach porannej kawy czy dźwięk ulubionej piosenki.”

4. Praca z pamięcią ciała

Glimmery to nie tylko doświadczenie mentalne, ale także cielesne. Możesz poprosić pacjenta, aby podczas takich momentów radości zwrócił uwagę na to, jak jego ciało reaguje. Czy czuje ciepło, rozluźnienie, lekkość?

5. Tworzenie codziennych rytuałów

Drobne chwile radości mogą stać się częścią nowej, codziennej rutyny. Zachęć pacjenta, aby włączył do swojego dnia małe celebracje – np. chwilę na herbatę, spacer wśród zieleni czy oglądanie ulubionego serialu.

Praktyczne zastosowanie glimmerów w terapii

Wspieranie pacjentów po traumie

Dla osób, które doświadczyły traumy, glimmery mogą być pierwszym krokiem do odbudowy poczucia bezpieczeństwa. W pracy z takimi pacjentami warto zaczynać od prostych pytań, które pomagają im zwrócić uwagę na pozytywne doświadczenia:

„Czy w ostatnich dniach był jakiś moment, który sprawił, że poczuł się Pan dobrze, chociażby na chwilę?”
„Jakie rzeczy w otoczeniu dają Panu poczucie spokoju?”

Praca z pacjentem z depresją

Pacjenci z depresją często mają trudności z dostrzeganiem pozytywnych aspektów życia. Warto wówczas pomagać im identyfikować glimmery i powoli budować ich świadomość poprzez pytania:

„Czy w ostatnich dniach zauważył Pan coś, co choć trochę Pana ucieszyło?”
„Co sprawia, że czuje się Pan odrobinę lepiej, nawet jeśli to tylko mała rzecz?”

Wzmacnianie relacji z ciałem

W terapii skoncentrowanej na ciele glimmery mogą być też używane jako sposób na ponowne nawiązanie kontaktu z odczuciami płynącymi z ciała. Przykład ćwiczenia: „Kiedy zauważ Pan coś, co Pana cieszy, proszę zwróć uwagę na to, co czuje Pan w ciele. Gdzie to się pojawia? Jakie to uczucie?”

Podsumowanie: Wielka moc małych chwil

Glimmery to przypomnienie, że nawet w trudnych czasach można znaleźć drobne, pozytywne momenty i radości. Jako psychoterapeuci mamy niezwykłą okazję pomagać pacjentom zauważać te chwile, doceniać je i czerpać z nich siłę. To prosty, ale często skuteczny sposób na wspieranie zdrowia psychicznego i budowanie odporności na stres.

Zachęcaj swoich pacjentów (i siebie) do otwierania swoich oczu na te maleńkie przebłyski światła, na te momenty radości. W końcu to właśnie z takich chwil składa się codzienność, a każda z nich ma potencjał, by uczynić życie odrobinę lepszym.

Pytania do refleksji na własną praktyką psychoterapeutyczną:

Czy dostrzegam w swojej pracy znaczenie drobnych, pozytywnych chwil w życiu pacjentów? Jak mogę lepiej wspierać ich w zauważaniu takich momentów?
W jaki sposób mógłbym/mogłabym włączyć praktykę rozpoznawania glimmerów do moich sesji terapeutycznych?
Jakie moje własne glimmery dostrzegam w pracy terapeutycznej i jak wpływają one na moją równowagę i efektywność?
Czy moi pacjenci wiedzą, jak glimmery mogą wspierać regulację ich układu nerwowego? Jak mogę im to wytłumaczyć w prosty sposób?
Jakie narzędzia lub strategie mogę zastosować, aby pomóc pacjentom zauważać pozytywne chwile i wprowadzać je do ich codziennego życia?