Jak dobrze zacząć sesję terapeutyczną – praktyczne wskazówki dla osób w trakcie szkolenia

Pierwsze minuty spotkania z pacjentem to naprawdę kluczowy moment. To właśnie wtedy tworzymy atmosferę bezpieczeństwa, ustalamy zasady i pokazujemy, że jesteśmy tu po to, żeby towarzyszyć drugiej osobie. Jak otworzysz sesję, ma ogromne znaczenie – pacjent od razu czuje, czy może Ci zaufać.

Poniżej znajdziesz kilka prostych kroków, które ułatwią Ci start każdej sesji.

1. Zacznij od wprowadzenia

Na początek warto powiedzieć wprost, czym jest terapia i po co tu jesteście. Nie zakładaj, że pacjent już to wie – jasne słowa bardzo pomagają.

Możesz powiedzieć coś takiego:

„Naszym celem jest wspólne przyjrzenie się temu, z czym się Pan/Pani zmaga, i poszukanie sposobów, które mogą poprawić Pana/Pani samopoczucie. To proces, który wymaga czasu i zaangażowania, a ja będę w nim towarzyszyć.”

Od razu nadaje to ton współpracy.

2. Wyznacz ramy czasowe

Pacjenci często zastanawiają się, ile potrwa sesja. Powiedz to od razu, żeby nie było wątpliwości.

Na przykład:

„Nasze spotkanie potrwa 50 minut. Będę pilnować czasu i dam znać, kiedy będziemy zbliżać się do końca, żebyśmy mogli podsumować najważniejsze rzeczy.”

Dzięki temu nie ma zaskoczeń.

3. Zadbaj o poczucie bezpieczeństwa

Dobrze zapytać, czy jest coś, co mogłoby sprawić, że pacjent poczuje się lepiej w trakcie sesji – zarówno w gabinecie, jak i online.

„Czy jest coś, co mogłoby sprawić, że będzie się Pan/Pani czuć bardziej komfortowo podczas spotkań?”

Takie pytanie od razu pokazuje, że uważasz na jego potrzeby.

4. Wspomnij o zasadach etycznych

Pacjent powinien wiedzieć, że obowiązuje Cię kodeks etyczny – to daje mu poczucie bezpieczeństwa.

„Pracuję zgodnie z kodeksem etycznym [nazwa organizacji], co oznacza, że nasze spotkania są poufne i prowadzone z poszanowaniem Pana/Pani praw.”

To brzmi prosto, ale ma duże znaczenie.

5. Wyjaśnij poufność i jej granice

Warto jasno powiedzieć, że wszystko zostaje między wami – poza wyjątkami, gdy zagrożone jest życie lub zdrowie.

„Wszystko, co tu omawiamy, jest poufne. Wyjątkiem są sytuacje, gdy Pana/Pani życie lub zdrowie – albo życie i zdrowie innych osób – są zagrożone. Wtedy muszę zareagować, ale zawsze najpierw powiem, co się będzie działo.”

To daje pacjentowi jasność i spokój.

6. Powiedz o superwizji i ewentualnym nagrywaniu

Jeśli jesteś w trakcie szkolenia, pacjent powinien wiedzieć, że korzystasz z superwizji.

„Ponieważ jestem w trakcie szkolenia, uczestniczę w superwizji – omawiam niektóre sytuacje z bardziej doświadczonym terapeutą, ale zawsze anonimowo. To pomaga mi pracować jeszcze lepiej.”

A jeśli chcesz nagrywać sesję – zawsze zapytaj o zgodę.

7. Wyjaśnij sprawę notatek

Dobrze też powiedzieć, że robisz notatki i jak je przechowujesz.

„Podczas sesji robię krótkie notatki, które pomagają mi śledzić przebieg terapii. Przechowuję je w bezpieczny sposób, zgodnie z przepisami o ochronie danych.”

To daje poczucie przejrzystości.

Podsumowanie

Otwarcie sesji terapeutycznej to coś w rodzaju pierwszego kroku na wspólnej drodze. Właśnie wtedy tworzysz atmosferę, która może sprawić, że pacjent poczuje się bezpiecznie i zaufa Ci na tyle, żeby zacząć się otwierać. To też moment, w którym wyjaśniasz zasady – ile trwa spotkanie, na czym polega poufność, co robisz z notatkami, czy korzystasz z superwizji. Niby kwestie techniczne, ale one są jak fundamenty pod dom – bez nich cała konstrukcja mogłaby się chwiać.

Dzięki dobrze poprowadzonemu otwarciu:

pacjent rozumie, czego może się spodziewać i czuje, że nic nie zostaje niedopowiedziane,
od samego początku budujesz poczucie bezpieczeństwa i profesjonalizmu,
pokazujesz, że jesteś osobą uważną, transparentną i szanującą granice,
łatwiej stworzyć atmosferę współpracy, a nie relacji „ekspert–klient”.

Dla pacjenta to często ogromna ulga – wchodzi w nową, nieznaną sytuację, a Ty od razu dajesz mu jasny sygnał: „Tutaj możesz być sobą, tutaj jest bezpiecznie”. A dla Ciebie jako terapeuty otwarcie sesji to moment, w którym ustawiasz ramy i kierunek pracy. Dzięki temu kolejne spotkania mają solidną podstawę, a cała relacja terapeutyczna może rozwijać się w zdrowy i stabilny sposób.

Pytania do refleksji na własną praktyką psychoterapeutyczną:

Jakie kroki podejmuję, aby wyjaśnić pacjentowi zasady poufności i granice sesji terapeutycznej na początku spotkania?
W jaki sposób ustalam granice czasowe sesji, aby pacjent czuł się komfortowo i wiedział, czego się spodziewać?
Jakie informacje o moim podejściu terapeutycznym przekazuję pacjentowi na początku terapii?
Jak dbam o przestrzeganie etyki zawodowej i zapewniam pacjentowi poczucie bezpieczeństwa w mojej pracy?
Jakie procedury stosuję w zakresie notowania, przechowywania i dostępu do danych pacjenta, aby zachować zgodność z przepisami o ochronie prywatności?